Vier baanbrekende, Europese cultuurmakers worden op Europadag 9 mei in Paradiso Amsterdam onderscheiden met de Princess Margriet Award for Culture 2017.
De schrijfster Aslı Erdoğan (Istanbul), schrijver en wetenschapper Navid Kermani (Keulen), musicus en componist Luc Mishalle (Brussel) en kunstenaar Marina Naprushkina (Berlijn) ontvangen hun prijs uit handen van HKH Prinses Margriet der Nederlanden, na de openingsspeech van HKH Prinses Laurentien, president van de European Cultural Foundation (ECF).
ECF kent de prijzen jaarlijks toe aan mensen die via cultuur bruggen bouwen in de samenleving. “Deze vier laureaten laten overtuigend zien hoe cultuur het verschil maakt en een positief antwoord kan geven op fragmentatie in Europa. Deze tijd heeft dit soort nieuwe helden nodig”, aldus de jury.
De vier laureaten zijn van verschillende generaties en culturele disciplines en uit verschillende delen van Europa. Saxofonist en componist Luc Mishalle (Brussel, 1953) is al tientallen jaren de drijvende kracht achter interculturele muziekprojecten die tot doel hebben verbondenheid en wederzijds begrip te creëren tussen verschillende groepen in de samenleving om ze dichter tot elkaar te brengen. De meeste van zijn ‘community building’-initiatieven vinden plaats in Brusselse wijken waaronder Molenbeek, maar hij is ook elders in Europa en in Noord- en West-Afrika actief.
Schrijver, journalist en hoogleraar oriëntalistiek Navid Kermani (Keulen, 1967) is een van Duitslands meest toonaangevende en gerespecteerde intellectuelen, die in zijn werk laat zien hoe vervlochten de fundamenten van de Europese en Arabische culturen zijn. Sinds 2007 brengt kunstenares Marina Naprushkina (Berlijn, 1981) onder de vlag van het denkbeeldige Office for Anti-Propagandamultimediaprojecten tot stand in een Berlijnse achterstandswijk, waarin ze laat zien hoe kunst de politieke verbeelding kan inspireren. Schrijfster Asli Erdoğan (Istanbul, 1967) ontvangt haar prijs voor haar literaire werk waarin ze buitenstaanders in de maatschappij een stem geeft. Als columniste voor het dagblad Özgür Gündem werd ze op 16 augustus 2016 aangehouden in de nasleep van de mislukte staatgreep een maand eerder. Eind december kwam ze vrij, maar ze mag Turkije niet verlaten zolang haar rechtszaak loopt.
Via cultuur reageren op prangende kwesties
“De laureaten streven ernaar een snaar te raken bij mensen die het niet per definitie met hen eens zijn, vraagtekens te zetten bij heersende opvattingen en vooral te luisteren. En zij dagen ons uit hetzelfde te doen. Zo spelen Luc Mishalle en Marina Naprushkina een uiterst actieve rol in hun eigen lokale gemeenschappen in Brussel en Berlijn, waarin mensen uit verschillende culturen nieuwe invulling geven aan maatschappelijke betrokkenheid. De invloed van Navid Kermani en Aslı Erdoğan in Duitsland en Turkije reikt verder dan hun eigen netwerken. Zij reageren op prangende kwesties en inspireren door middel van literatuur, journalistiek en media een breed publiek. Zo verbreden ze de horizon en openen ze het debat,” aldus de jury die dit jaar naast juryvoorzitter en ECF-directeur Katherine Watson bestaat uit Andreas Broeckmann (curator, Leuphana Arts Program, Lüneburg/Berlijn), Juan Freire (founding partner van XTribe, EduCaaS en inViable, Madrid), Ivan Krastev (voorzitter van het Centre for Liberal Strategies, Sofia), Ruth Mackenzie (artistiek directeur van het Holland Festival, Amsterdam) en Saskia van Stein (directeur van Bureau Europa, platform voor architectuur & design, Maastricht).
Meer over de laureaten en ECF Princess Margriet Award for Culture 2017
Aslı Erdoğan, Istanbul (1967)
Schrijfster en columniste over onderwerpen als geweld, discriminatie en mensenrechten. Aslı Erdoğan schreef na de publicatie van haar eerste roman De mosselman in 1994 verschillende romans, novellen, verhalenbundels en poëtisch proza. Als schrijfster in Turkije draagt Erdoğan bij aan de visie van een 21e eeuwse samenleving gebaseerd op politieke en culturele inclusiviteit. Sinds 1998 is zij werkzaam als columnist en schrijfster, met name voor de krant Radikal, en als columniste voor Özgür Gündem [Vrije agenda], een dagblad waarvoor ze schreef tot haar arrestatie op 16 augustus 2016. Haar arrestatie kwam in de slipstream van de aanhouding van meer dan twintig andere journalisten en werknemers van Özgür Gündem, dat per decreet werd gesloten tijdens de noodtoestand in Turkije na de mislukte staatsgreep van 15 juli 2016. Erdoğan is eind december 2016 vrijgelaten, maar mag het land niet uit omdat haar rechtszaak nog loopt. http://aslierdogan.com/
Navid Kermani, Keulen (1967)
Schrijver, hoogleraar oriëntalistiek, journalist en een van de meest toonaangevende intellectuelen van Duitsland. Te midden van de verdeeldheid over het vluchtelingenprobleem, biedt Kermani een verhelderend perspectief op de acceptatie van migranten. In zijn werk laat hij zien hoe vervlochten de fundamenten van de Europese en Arabische cultuur zijn. Hij smeedt expliciet verbindingen tussen de filosofie uit het Midden-Oosten en de Europese filosofie als een analogie voor de manieren waarop de culturen uit het Midden-Oosten en het progressieve denken vanuit de Europese Verlichting met elkaar verbonden zijn. Het overkoepelende thema in een groot deel van Kermani’s werk is de relatie tussen de islamitische, joodse en christelijke tradities. De veronderstelde ideologische verschillen tussen Europa (of het Westen) en de islamitische wereld zijn, naar zijn mening, grotendeels fictief. In zijn fictie behandelt Kermani existentiële thema’s zoals de dood, vervoering en kunst. Zijn meest recente roman Sozusagen Paris staat in het teken van de liefde. Kermani’s uitzonderlijke bijdrage aan het culturele discours is dat hij een toenemend extremistisch verhaal van discriminatie en racisme aan de kaak stelt. Hij geeft een positieve boodschap als tegenwicht voor de fragmentatiepolitiek en de angst voor migranten en vluchtelingen. http://www.navidkermani.de
Luc Mishalle, Brussel (1953)
Saxofonist, componist en curator die interculturele muziekprojecten en -uitvoeringen bedenkt en leidt om verschillende groepen in de samenleving tot elkaar te brengen. Mishalle is artistiek directeur van MET-X, een in Brussel gevestigd huis van muziekmakers. Samen met professionele- en amateurmuzikanten en een klein, flexibel team is hij de drijvende kracht achter een breed scala aan muzikale projecten en educatieve processen. Muzikanten uit alle generaties zijn welkom om mee te doen. De projecten van Mishalle zijn steevast gericht op community building, veelal ingebed in Brusselse wijken, maar ook elders in Europa en in Noord- en West-Afrika. Mishalle, een kunstenaar met tientallen jaren ervaring, zeer bescheiden en open-minded, weet gebruik te maken van gevoelens van verbondenheid en integratie om aldus op muzikale wijze vorm te geven aan een nieuwe sociale samenstelling van Europa. http://www.met-x.be/
Marina Naprushkina, Berlijn (1981)
Kunstenaar in Berlijn die sinds 2007 onder de vlag van het denkbeeldige Office for Anti-Propaganda multimediaprojecten, waaronder video’s, installaties en kranten, tot stand brengt. Vanuit haar eigen jeugdervaringen in Wit-Rusland onderzoekt Naprushkina de structuur van autoritaire systemen en vraagt ze zich af welke rol kritische cultuur kan spelen om politieke verandering teweeg te brengen. Een steeds terugkerend thema in het werk van de kunstenares is hoe kunst politieke verbeelding kan inspireren en een sociale basis kan creëren die tot buiten het gebruikelijke kunstpubliek reikt. Dat laat Naprushkina duidelijk zien in haar project Neue Nachbarschaft, een zelforganiserende gemeenschap in Moabit. Hier wordt gebruik gemaakt van cultuur in de ruime zin van het woord om een sociale omgeving te creëren die alle culturele grenzen doorbreekt, participatief en beslist niet paternalistisch is. Self-empowerment vormt de grondslag voor Neue Nachbarshaft. Geëngageerde kunst en creatief activisme brengen de minder zichtbare controlemechanismen waarmee nieuwkomers worden geconfronteerd aan het licht. Daardoor worden vooroordelen aan de kaak gesteld en nieuwe allianties gesmeed. Samen vinden ‘nieuwe’ en ‘oude’ inwoners van Berlijn hier via cultuur een andere manier van samenleven. http://marina-naprushkina.de/ en http://neuenachbarschaft.de/
De ECF Princess Margriet Award for Culture
De ECF Princess Margriet Award for Culture werd in 2008 opgezet door ECF en is vernoemd naar de voormalige president van de stichting, Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Margriet der Nederlanden. De prijs werd opgericht in samenwerking met de ministeries van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen en Buitenlandse Zaken, die de Award van 2008-2012 ondersteunden.
ECF nodigt nominatoren uit verschillende Europese landen en van diverse disciplines uit om elk één nominatie te doen. Vervolgens worden dossiers over het werk van de genomineerden samengesteld en aan de juryleden toegezonden, voorafgaand aan de juryvergadering. De jury selecteert de laureaten tijdens een tweedaagse juryvergadering in Amsterdam. Voor meer informatie: http://www.culturalfoundation.eu/pma
Over de European Cultural Foundation (ECF)
Sinds 1954 speelt ECF een actieve rol in het ondersteunen en bevorderen van cultuur in Europa. ECF is overtuigd dat cultuur de manier waarop wij samenleven, vormgeeft en de banden van Europese solidariteit versterkt. Cultuur kan een brug slaan tussen verschillende groepen en mensen op fundamenteel niveau met elkaar verbinden. ECF biedt cultuurmakers een podium om hun ideeën te presenteren, verbindt hen - met elkaar, en met nieuwe groeperingen en nieuw publiek - en helpt hen hun ideeën verder uit te dragen. Hiermee werkt ECF aan een open, inclusief Europa. In haar rol als president van ECF zet Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Laurentien zich actief in voor deze missie. http://www.culturalfoundation.eu
Noot voor de redactie/niet voor publicatie
Wilt u de uitreiking op dinsdag 9 mei om 16:45 uur in Paradiso Amsterdam bijwonen?
Of op woensdagochtend 10 mei aanwezig zijn bij de besloten bijeenkomst Peace through Culture in het Vredespaleis Den Haag, waar zo’n 200 lokale en internationale beleidsmakers, diplomaten, jongeren met een migrantenachtergrond en studenten positieve antwoorden op de groeiende fragmentatie in de samenleving bespreken?
Wilt u meer informatie, recensie-exemplaren van boeken van Navid Kermani (in samenwerking met Uitgeverij Cossee) of beeldmateriaal ontvangen? Neem dan contact op met Press & PR European Cultural Foundation, 020 573 38 68, Karen Jochems kjochems@culturalfoundation.eu, tel. 06 1966 1744 of Ingrid Looijmans ilooijmans@culturalfoundation.eu, tel. 06 5468 0742.